Uygulamada sıkça karşılaşılan ve trafik kazası sonrasında onarılamayacak derece hasar gören araçlar için pert ödemesi (tam ziya) yapılır. Pert ödemeleri zaman zaman araç değerini karşılasa da, sigorta şirketlerine eksik pert ödemesi noktasında birçok dava açılmaktadır. Arabası ilk defa pert total durumunda olan kişiler süreç boyunca birtakım sorularda bilgi ve cevap arayışına girer. Öncelikle, pert ödemesi hukuki bir süreçtir. Bu sürecin en iyi yönetilmesi için alanında uzman avukat ile çalışmak gerekir. Bu yazımızda sıkça gündeme gelen bazı soruları genel hatlarıyla açıklamaya çalışacağız.
Makalemizde değindiğimiz konular şu şekildedir:
- Aracım pert oldu zorunlu trafik sigorta ne kadar öder,
- Aracım pert oldu kasko ne kadar öder,
- Pert total (tam ziya) ve rayiç değer mutabakatı nasıl yapılır,
- Araç pert değeri hesaplama,
- Sigorta şirketi pert total durumunda araca kaç günde ödeme yapar
1-Pert Araç /Araba Nedir?
Aracın pert olması kazaya karışan aracın onarımının masrafının aracın değerini karşılamayacak derecede olması, aracın onarılması için yapılacak masrafın araç değerine oranla yüksek kalması olarak tanımlanabilir. Kazaya karışan araç, airbagleri açıldıysa, çok fazla hasar aldıysa, iki arka çamurluğunun aynı kazada hasar görmesi gibi durumlarda çoğu zaman pert edilir. Bu durumda, aracın tramer siciline ağır hasarlı olarak işlenir.
2-Pert Total ve Pert Değeri Hesaplama
Aracın pert olması durumunda trafik sigortası ve kasko sigortası kapsamında aracın rayiç piyasa değeri ruhsat sahibine ödenmesi gerekir. Pert ödemesi yapılırken esas olan kazaya karışan aracın rayiç ikinci el piyasa değerinin ödenmesidir. Bu noktada, kazaya karışan aracın kilometre değeri, model yılı ve özellikleri baz alınarak piyasa araştırması yapılması gerekir.
Yapılacak ikinci el piyasa araştırması sonrasında pert ödemesi ruhsat sahibine yapılacaktır. Uygulamada kasko veya sigorta kuruluşlarına Eksik yapılan pert hesaplamalarından dolayı dava açılabilmektedir. Hal böyle olunca, sigorta şirketi ikinci el piyasa araştırması sonucu poliçe limit dahilinde araç sahibine pert ödemesi yapmakla yükümlüdür.
3-Pert ve Rayiç Değer Mutabakat İtiraz Nasıl Yapılır?
Pert olan araç sahiplerine yapılacak ödemelerin yazıya dökülmesi ve tarafların anlaştığına dair delil teşkil etmek üzere mutabakatname düzenlenmektedir. Düzenlenen mutabakatname sigorta poliçe bilgileri, kaza tarihi, sovtaj bedeli ve ödeme tarihi gibi bilgileri içerir.
Ruhsat sahibinin mutabakatnameyi imzalaması veya sigorta şirketini ibra etmesi halinde itiraz ve dava hakkını kaybedeceğini belirtmek gerekir. Bu noktada, pert ve rayiç değer mutabakatı dikkatlice okunmalı ve sigorta şirketinin belirlediği rayiç değer miktarına itiraz edilmiyorsa imzalanmalıdır. Araç sahibi rayiç değerin düşük hesaplandığı yönünde kanaati olması halinde mutlaka ihtirazi kayıt şerhi düşmesi gerekmetedir. Aksi halde, Yargıtay kararları tam mutabakatın sağlanması halinde dava ve itiraz hakkının olmayacağı yönünde kararları istikrar kazanmıştır.
4-Kasko Pert Ödeme Süresi
Pert olan aracın kasko parasını sigorta ne zaman ödeme yapar? Pert ödemelerinin süresi ödeme yükümlüsüne göre değişiklik göstermektedir. Ödeme kasko poliçesi yani İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (İMMS) kapsamında ödenecek ise genel şartlarda öngörülen süre kapsamında yapılmalıdır.
Genel şartlarda uyarınca bir tazminat ödemesi olan pert ödemesi; hasar ihbarı eksiksiz yapılması ve hasara eksper atanmış ise eksper raporunun tesliminden itibaren en geç 10 işgünü içerisinde ödenmelidir. Öte yandan, trafik sigortası yani zorunlu mali mesuliyet sigortası (ZMMS) kapsamında ödeme yapılacak ise ödeme süre 8 iş günüdür.
5-Perte Çıkan Araç İşlemleri Nelerdir?
Karıştığı kaza sonucunda onarılamayacak derecede hasar alan bir araç onarımı için sigorta eksperi atanır. Atanan eksper mevcut hasar miktarı, araç rayiç değeri ve onarım ücreti araştırması yaparak sigorta kuruluşuna görüş bildirir. Aracın onarılmayacak derecede hasar alması durumunda tam ziya halinden bahsedir. Bu durumda araç pert olur.
Sigorta kuruluşu pert ödemesi poliçe kapsamında sorumlu olur. Ödeme için eksper piyasa araştırması yapar ve sigorta kuruluşuna bildirir. Sigorta şirketi yaptıracağı araştırma sonrasında araç sahibinin yapacağı pert ödemesi için mutabakatname hazırlanır.
Tarafların ödeme miktarı konusunda anlaşmaları üzerine pert ödemesi yapılır. Bu noktada, tam mutabakat sağlanması önem arz eder. Mutabakatnameyi imzalayan sigortalı rayiç değere sonradan itiraz edemez veya dava hakkından vazgeçer. Rayiç değerin düşük olduğu noktasında araç sahibinin itirazı var ise mutlaka mutabakatnamede belirtip öyle imzalamalı; mutabakatnamede belirtilen pert ödemesini aldıktan sonra kalan bakiye için ayrıca talep oluşturarak bakiye değeri tahsil edebilirler.
7-Pert Araç Eksik Ödeme
Trafik veya kasko şirketi eksik pert ödemesi yaptığı yönünde kanaat var ise nasıl bir yol izlenmelidir? İşleyen pert ödeme süreci hukuki bir süreçtir. Bu süreç trafik kazaları alanında uzman sigorta avukatı profesyoneli tarafından yürütülmelidir. Bu sürecin sonunda yapılan ödeme pert total ödemesidir. Araç sahibi şayet teklif edilen rayiç değerin düşük olduğu noktasında itiraz ediyorsa mutabakatnameyi imzalarken mutlaka ihtirazi kayıt şerhi düşmesi gerekmektedir.
İhtirazi kayıt itiraz, talep ve dava hakkının kullanılması son derece önemlidir. İhtirazi kayıt düşülmeden imzalanan mutabakat, ibradan sonra kalan bakiyenin alınması düşük bir ihtimaldir. Bu nedenle, uygulamada süreç şu şekilde ilerlemektedir; teklif edilen pert rayiç değer ödemesi için hazırlanan mutabakatnameye kayıt düşülmek suretiyle imzalanır. Mutabakatnamede belirtilen rayiç değer doğrultusunda Pert ödemesi aldıktan sonra başlatılacak hukuki süreç ile kalan bakiye talep edilmektedir.
8- Eksik Pert Ödemesi İtirazı Nasıl Yapılır?
Sigorta hukuku kapsamında trafik kaza sonrasında aracı pert olacak araç sahipleri için sigorta şirketi pert total (tam ziya) durumunda ödemesi yapacaktır. Yapılacak düşük pert ödemesi, düşük pert ödemesi veya araç piyasa değeri altındaki ödemeler için araç sahiplerinin itiraz hakları bulunmaktadır.
Uygulamada sigorta şirketleri araç sahibine ödeme yapmadan önce mutabakatname veya ibraname düzenlemekte araç sahibinin imzalaması üzerine pert ödemelerini yapmaktadır. Bu noktada araç sahibi ödenecek ödemenin sahibi olduğu arabasının piyasa değerinden düşük olduğu yönünde itiraz etmek istiyorsa mutlaka mutabakat veya ibranameye ihtirazi kayıt düşmek durumundadır. Düşülmeyen bu kayıt hak hakbına sebep olacaktır.
İhtirazi kayıt düşüldükten sonra alınacak ödemeye itiraz edilebilecektir. İtiraz sonrası sigorta şirketinin kalan bakiyeyi ödememesi durumunda hukuki süreç başlatılmak süretiyle kalan bakiye tahsil edilebilecektir. Bu süreç hukuki bir süreç olmakla olmakla birlikte mutabakatname veya ibraname imzalanmadan mutlaka hukuki destek alınmalıdır.
9- Eksik Pert Total Durumunda Dava Nasıl Açılır?
Pert olan araba, motosiklet, jeep, minibüs, ticari taksi gibi araçların pert ödemeleri noktasında sigorta şirketi ve araç sahipleri ihtilafa düşebilmektedir. Bu ihtilafların çözümü için dava açılması zorunlu hale gelebilir.
Açılacak dava maddi tazminat davası olmakla birlikte diğer tüm davalar gibi bazı şartların varlığı usul hukuku anlamında ve davanın esası bakımından hakim tarafından gözetilecektir. Dava açılmadan aranacak şartların varlığı özenle araştırılmalıdır. Dava sonucu tüm yönleriyle değerlendirilmelidir. Davanın sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış bir avukat tarafından açılması yürütülmesi riski önemli derecede azaltacaktır.
10- Merak Ettiğim Soru Veya Konuya Bu Yazıda Ulaşamadım Ne Yapmalıyım?
Araç pert hesaplaması, eksik pert ödemeleri konusuna ilişkin merak ettiğiniz hukuki soru ve görüşleriniz için info@localhost e-posta adresimize mail atabilir veya +90 224 322 09 72 numaralı telefonumuzdan bize ulaşabilirsiniz. Bursa’da bulunan avukat büromuzdan randevu alabilirsiniz. Sitemizi ziyaret eden kullanıcılar için en iyi içeriklerin paylaşılması için hukuk büromuza geri dönüş yapabilirsiniz.
